6 Sociaal Domein

WMO en Welzijn

Welzijnsinstellingen
Betreft niet bestede middelen voor extra inzet rondom inloop en daginvulling (ontmoeting) en ondersteuning van vrijwilligers. De coördinator voor Leefgoed is in 2024 later gestart dan gepland en de coördinatoren voor andere delen van Meierijstad starten in 2025. De visie en het beleid voor inloop/daginvulling en ondersteuning vrijwilligers wordt vastgesteld via de toekomstvisie en programma sociaal domein in 2025.

Inburgering (uitvoeringskosten)
In de afgelopen jaren hebben we vanuit het Rijk incidentele middelen ontvangen voor de voorbereiding en uitvoering van de Wet Inburgering. Besteding hiervan vindt plaats over meerdere jaren. Dit saldo maakt daar onderdeel van uit. Er ligt een verzoek om dit bedrag over te hevelen naar 2025 via saldobestemming.

Wet inburgering (activiteiten)
Deze middelen hebben betrekking op cliënten die deelnemen aan activiteiten die te maken hebben met de inburgering, denk hierbij aan het ontwikkelen van de taalvaardigheid of cursussen om cliënten klaar te stomen voor de arbeidsmarkt.

Kinderopvang re-integratie
De kosten zijn flink gestegen ten opzichte van vorig jaar, echter zijn ze minder hard gestegen dan vooraf rekening mee is gehouden in de begroting.

Cliëntondersteuning
We hebben middelen ontvangen van het Ministerie van VWS voor het koploperschap onafhankelijke cliëntondersteuning. Besteding hiervan vindt plaats over meerdere jaren. Het saldo van baten en lasten is overgeheveld naar 2025.

Brede Spuk GALA
In 2024 hebben we van het Rijk middelen ontvangen voor het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). We hebben hiervoor kosten kunnen verantwoorden die op een andere manier al gedekt waren binnen de begroting.

WMO - woon- en vervoersvoorzieningen
De aantallen voor woon- en vervoersvoorzieningen zijn gestegen als gevolg van de vergrijzing, het landelijk beleid dat mensen langer zelfstandig moeten blijven wonen en het abonnementstarief.

WMO - hulp bij het huishouden in natura
Voor hulp bij het huishouden zijn de kosten lager doordat er in 2024 minder cliënten in zorg waren dan in 2023. Er staan gedurende 2024 wel inwoners op de wachtlijst bij aanbieders voor hulp bij het huishouden.

WMO - begeleiding en ondersteuning en dagbesteding, in natura en pgb
In 2024 zien we een stijging van de inzet van individuele begeleiding en groepsbegeleiding. De stijging van het aantal indicaties voor individuele begeleiding is verklaarbaar uit de landelijke tendens van verzwaring van problematiek. Er is vaker een (langere) indicatie voor individuele begeleiding vanuit Wmo nodig waar voorheen volstaan kon worden met de inzet van voorliggende voorzieningen. De stijging in de inzet van groepsbegeleiding hangt samen met het feit dat mensen langer zelfstandig blijven wonen waardoor vaker een (groter) beroep wordt gedaan op mantelzorgers. Ter voorkoming van overbelasting van de mantelzorger is meer en vaker inzet van groepsbegeleiding nodig.

Beschermd Wonen WMO
De kosten voor beschermd wonen worden vergoed door de centrumgemeente. Deze vergoeding wordt bij de baten verantwoord. De lasten en baten zijn lager ingeschat. Per saldo neutraal verwerkt (zie ook reserve).

Schuldhulpverlening
Er is voor schuldhulpverlening minder uitgegeven omdat er meer cliënten intern geholpen zijn en daardoor minder cliënten zijn doorgestuurd naar de kredietbank in  ’s-Hertogenbosch. Het helpen van cliënten intern kost de gemeente minder middelen. Hierdoor zijn er minder kosten in rekening gebracht.

Toeslagenaffaire
Bestedingen betreffen de ingezette trajectzorg aan gedupeerden. Het is van tevoren moeilijk in te schatten hoeveel gedupeerden zich melden en wat zij aan zorg nodig hebben. In 2024 hebben zich daarnaast flink meer gedupeerden zich gemeld t.o.v. het jaar ervoor en de complexiteit van de problematiek is toegenomen. Hiermee zijn de lasten dus ook flink hoger dan vooraf geraamd. Hiertegenover staan inkomsten vanuit het rijk, zie baten.

Armoede en schulden
Er is dit jaar nog subsidie verstrekt vanuit het rijk waardoor er minder kosten in rekening is gebracht bij de gemeente en dus een voordeel heeft opgeleverd ten opzichte van de begroting. Naast deze subsidie is er dit jaar nog incidentele middelen gebruikt voor de implementatie van de basisdienstverlening die vanaf volgend jaar op deze post gaat landen.

Jeugd

Eerstelijnsloket
Dit betreft een incidenteel voordeel. Onderschrijding wordt veroorzaakt doordat de kosten van de praktijkondersteuners bij huisartsen (POH-jeugd) in 2024 verantwoord kunnen worden ten laste van de specifieke uitkering Integraal Zorg Akkoord (IZA).

PGB Jeugdzorg
De overschrijding wordt veroorzaakt door enkele intensieve, kostbare PGB's. Het aantal verstrekte PGB’s is niet gestegen.

Kosten Jeugdzorg
Bij de lokale kosten van Zorg in Natura (ZIN) is er sprake van een forse overschrijding van de geraamde budgetten. De gestegen lasten worden veroorzaakt door zowel de stijgende kosten (hogere uurtarieven ('p')) als ook een nog steeds toenemend aantal jeugdigen in jeugdzorg ('q'). Vooral de kosten voor de GGZ zijn enorm toegenomen.

Jeugd- en jongerenwerk
Algemene voorzieningen Jeugd incidenteel voordeel van € 27.000
De kosten voor 'Zorg voor jeugd' door gemeente Oss worden voor 2023 en 2024 niet meer in rekening gebracht.

Preventie jeugd- en jongerenwerk in totaal incidenteel voordeel van € 112.000.
Voor het adviespunt Kind en Scheiding is een budget geraamd voor een heel jaar. In 2024 is alleen voor de 2e helft 2024 verantwoord, omdat de kosten voor het 1e halfjaar 2024 al in 2023 waren uitbetaald. Hierdoor blijft éénmalig een gedeelte van het beschikbare budget ad € 41.000 onbenut.
Verder is er een eenmalig voordeel van € 30.000 op het beschikbare subsidiebudget voor jeugd- en jongerenwerk. Na de herhuisvesting van Scouting Rooi moet er een aanvullend accommodatiesubsidie van € 30.000 worden verstrekt. Dit is in 2024 nog niet gebeurd omdat de nieuwbouw nog niet gereed is.
Voorheen werden er bij de GGD plustaken ingekocht, die met ingang van 2024 tot het reguliere basistakenpakket horen. Voordeel van € 12.000.
De kosten van het opruimen van de bouwdorpen viel dit jaar € 8.000 lager uit dan begroot en verder is een restantbedrag van € 21.000 niet ingezet hoeven worden.

Werk en inkomen

Participatiewet levensonderhoud 22 t/m 64 jaar
Ten opzichte van vorig jaar zijn er gemiddeld 40 cliënten per maand bijgekomen, daarnaast zijn de kosten per cliënt licht gestegen ten opzichte van vorig jaar. Dit heeft er voor gezorgd dat we een nadeel hebben op de begroting.

Participatiewet leenbijstand en overige bijdragen
Er zijn leningen verstrekt waar in de begroting geen rekening mee is gehouden. Daarnaast zijn er meer onderzoek/advieskosten geweest ten opzichte van het jaar ervoor.

Inkomensvoorziening Oudere Werklozen (IOAW)
Het aantal cliënten die gebruik maken van de regeling IOAW is gedaald ten opzichte van vorig jaar, waardoor er een voordeel is ontstaan op de begroting.

Bbz Kapitaalverstrekkingen
Jaarlijks wordt er budget gereserveerd voor het verstrekken van kapitaalverstrekkingen voor de Bbz. In 2024 hebben er geen verstrekkingen plaatsgevonden.

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen
Het voordeel  wordt veroorzaakt door het strikter toepassen van de regels rondom kwijtschelding.

Participatiewet re-integratie/werk
Maandelijks betalen we een voorschot en aan het eind van het jaar ontvangen we een overzicht of er sprake is van over realisatie of onder realisatie. Dit jaar is er sprake geweest van een onder realisatie waardoor de lasten lager uitvielen.

Participatiewet trajecten en WIW dienstverbanden
Wij ontvangen als gemeente financiële middelen van het Rijk om mensen te helpen bij het vinden en behouden van werk. Sinds 2023 worden deze middelen via het gemeentefonds verstrekt, maar ze zijn niet geoormerkt. Dit betekent dat ze niet specifiek toegewezen zijn voor de Participatiewet. Hierdoor hebben we onvoldoende budget begroot voor de uitvoering van deze wet, wat leidt tot een structureel tekort.

Opvang ontheemden
Zie toelichting onder de baten.

WMO en Welzijn

Wet inburgering (activiteiten)
Deze middelen hebben betrekking op cliënten die deelnemen aan activiteiten die te maken hebben met de inburgering, denk hierbij aan het ontwikkelen van de taalvaardigheid of cursussen om cliënten klaar te stomen voor de arbeidsmarkt
Er is minder voorschot ontvangen vanuit het rijk dan begroot, daarentegen krijgen we wel middelen door middel van het Btw compensatie fonds.

Cliëntondersteuning
We hebben middelen ontvangen van het Ministerie van VWS voor het koploperschap onafhankelijke cliëntondersteuning. Besteding hiervan vindt plaats over meerdere jaren. Het saldo van baten en lasten is overgeheveld naar 2025. Dit bedrag valt weg tegen het voordeel aan de lastenkant.

Hulp bij het huishouden in natura
Bij het nieuwe contract per 1-1-2024 is vastgelegd dat bij onderlevering budget wordt teruggevorderd bij zorgaanbieders.

Beschermd Wonen WMO
De kosten voor beschermd wonen worden vergoed door de centrumgemeente. De lasten waren hoger dan vooraf ingeschat en hierdoor zijn er ook meer declaraties.

Toeslagenaffaire
Zie toelichting bij de lasten.

Werk en Inkomen

Participatiewet
De algemene uitkering  is in september 2024  via de update van het rijk aangepast en ruim € 1,3 miljoen hoger dan in een eerder stadium was aangegeven. De begroting is met dit bedrag niet meer aangepast.

Participatiewet levensonderhoud krediethypotheek
Er is meer afgelost dan dat wij hebben begroot waardoor we een voordeel hebben ten opzichte van de begroting.

Participatiewet leenbijstand en overige bijdragen
Er is minder onttrokken uit de voorziening dan dat er van te voren is begroot waardoor er een negatief resultaat is ontstaan. Verder zijn er minder debiteuren opgevoerd dan vooraf is opgevoerd bij de begroting.

Bbz kapitaalverstrekkingen
Er zijn in 2024 minder debiteuren opgevoerd dan waarmee er rekening is gehouden in de begroting. Daarnaast zijn er geen bbz kapitaalverstrekkingen geweest waardoor er ook geen krediet is ontvangen vanuit het rijk.

Bijzondere bijstand
Het voordeel betreft de ontvangen aflossing die hoger is dan vooraf begroot, daarnaast is er meer onttrokken vanuit de voorziening dan vooraf begroot.

Participatiewet re-integratie/werk
Bij de IBN waren er middelen beschikbaar die we konden inzetten om eventuele extra kosten te dekken (egalisatiereserve), hiervan hebben we gebruik gemaakt, wat een voordeel oplevert ten opzichte van het begrote bedrag.

Bijdrage p-kosten (DVO)
Wij ontvangen vanuit Boekel en Bernheze een bijdrage voor het uitvoeren van verschillende taken. Aan het eind van het jaar kijken we naar de uitgevoerde taken en dit zetten we af tegen normbedragen om te bepalen wat de bijdrage vanuit deze gemeentes moet zijn. Vooraf is het lastig in te schatten wat de bijdrage van deze gemeentes gaan zijn, aangezien aan het eind van het jaar dit pas inzichtelijk gemaakt kan worden.
Een deel van het voordeel is incidenteel en betreft een afrekening uit 2023. Daarnaast is er een structureel voordeel, waarvan de verdere beoordeling zal plaatsvinden bij de begroting 2026.